Phái sinh tiền điện tử là gì? Cách và mẹo giao dịch mà bạn cần biết

Thị trường tiền điện tử không chỉ có mua và bán trực tiếp các đồng coin hay token. Bên cạnh đó còn tồn tại một loại hình phức tạp hơn, được gọi là sản phẩm phái sinh tiền điện tử.

Chúng không phải là tiền điện tử thực sự, mà là các công cụ tài chính có giá trị gắn liền với một loại tiền điện tử hoặc token cơ bản. Các nhà đầu tư tiền ảo và nhà giao dịch (trader) sử dụng chúng để dự đoán biến động giá của thị trường và kiếm lợi nhuận từ đó. Họ có thể lựa chọn hai vị thế chính:

Sản phẩm phái sinh tiền điện tử được xem là con dao hai lưỡi. Chúng có thể mang lại lợi nhuận khổng lồ trong thời gian ngắn nếu dự đoán chính xác, nhưng cũng có thể khiến nhà đầu tư mất trắng nếu dự đoán sai. Do đó, đây là một lĩnh vực đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về thị trường, khả năng phân tích và quản lý rủi ro tốt.

Cơ chế hoạt động của giao dịch phái sinh tiền điện tử

Về cơ bản, một sản phẩm phái sinh tiền điện tử là một thỏa thuận giữa bên mua và bên bán một loại tài sản nào đó. Để một sản phẩm phái sinh hoạt động, cần có cả hai bên: người mua muốn mua tài sản và người bán muốn bán nó. Thêm vào đó, giao dịch thường diễn ra vào một ngày cụ thể với mức giá đã được định trước. Mỗi thỏa thuận bán là duy nhất, nhưng đều phải bao gồm các yếu tố sau:

Để hiểu rõ hơn, hãy lấy một ví dụ cụ thể. Giả sử bạn tin rằng giá Bitcoin sẽ tăng trong 30 ngày tới. Bạn có thể mua một sản phẩm phái sinh Bitcoin với ngày thanh toán sau 30 ngày và giá định trước là 700 triệu đồng.

Nếu sau 30 ngày, giá Bitcoin tăng lên 800 triệu đồng, bạn sẽ có lợi nhuận 100 triệu đồng. Ngược lại, nếu giá Bitcoin giảm xuống 600 triệu đồng, bạn sẽ lỗ 100 triệu đồng.

Nếu vẫn chưa đủ rõ thì hãy đọc tiếp nhé, chúng tôi sẽ giải thích kỹ hơn ở phần sau:

Các loại hợp đồng phái sinh tiền ảo

Như đã đề cập, đồng coin phái sinh tiền điện tử là một lĩnh vực phức tạp, rủi ro cao nhưng phần thưởng cũng rất lớn. Chúng đòi hỏi chiến lược và kiến thức chuyên sâu. Các giao dịch tài chính này có thể diễn ra dưới ba hình thức chính:

Hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai là một thỏa thuận giữa hai bên để mua hoặc bán một loại tài sản, chẳng hạn như Bitcoin, với một mức giá đã được định trước và vào một ngày cụ thể trong tương lai. Đây như một lời hứa hẹn giữa hai người, một người tin rằng giá sẽ tăng và một người tin rằng giá sẽ giảm. Ai đúng, người đó sẽ có lợi.

Ví dụ, nếu bạn nghĩ rằng giá Bitcoin sẽ giảm, bạn có thể tham gia một hợp đồng tương lai để bán Bitcoin vào một ngày trong tương lai với một mức giá định trước. Nếu giá Bitcoin thực sự giảm xuống dưới mức giá đó, bạn sẽ kiếm được lợi nhuận. Ngược lại, nếu giá Bitcoin tăng lên, bạn sẽ chịu lỗ.

Để hiểu rõ hơn về hợp đồng tương lai, hãy cùng xem một ví dụ thực tế:

Giả sử: Chris tin rằng giá Bitcoin sẽ tăng trong sáu tháng tới, trong khi Paul lại tin rằng giá sẽ giảm. Họ quyết định tham gia một hợp đồng tương lai Bitcoin với nhau.

Chi tiết hợp đồng: Trước khi bắt đầu giao dịch, Chris và Paul thống nhất các điều khoản của hợp đồng:

Hợp đồng tương lai là một công cụ tài chính phức tạp, nhưng cũng rất hữu ích cho việc phòng ngừa rủi ro hoặc đầu cơ. Tuy nhiên, chúng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là khi sử dụng đòn bẩy (vay tiền để giao dịch). Do đó, nhà đầu tư cần phải hiểu rõ về hợp đồng tương lai và các rủi ro liên quan trước khi tham gia vào thị trường này.

Hợp đồng vĩnh cữu

Hợp đồng vĩnh cữu cũng tương tự như hợp đồng tương lai, nhưng với một điểm khác biệt quan trọng: không có ngày kết thúc. Đây như một cuộc chơi kéo dài vô tận, nơi người chơi có thể tham gia và rời đi bất cứ lúc nào.

Hợp đồng vĩnh cữu như một trận bóng đá không có giờ nghỉ. Các cầu thủ có thể chơi liên tục, không bị giới hạn bởi thời gian. Tương tự, trong thị trường phái sinh tiền điện tử, hợp đồng vĩnh cữu cho phép các nhà giao dịch giữ vị thế của mình (mua hoặc bán) trong bao lâu tùy thích, miễn là họ có đủ tiền để duy trì.

Để dễ hiểu hơn, hãy cùng xem một ví dụ cụ thể:

Bình và An là hai nhà giao dịch tiền điện tử. Bình tin rằng giá Bitcoin sẽ tăng mạnh trong tương lai, trong khi An lại cho rằng giá sẽ giảm. Họ quyết định tham gia một hợp đồng vĩnh cữu Bitcoin.

Giả sử sau một thời gian, giá Bitcoin tăng lên. Bình sẽ có lợi nhuận, còn An sẽ bị lỗ. Tuy nhiên, vì đây là hợp đồng vĩnh cữu, cả hai có thể tiếp tục giữ vị thế của mình và chờ đợi giá thay đổi theo hướng có lợi cho mình.

Một yếu tố quan trọng trong hợp đồng vĩnh cữu là phí cấp vốn. Nếu giá hợp đồng cao hơn giá thị trường, người nắm giữ vị thế mua sẽ phải trả phí cho người nắm giữ vị thế bán. Ngược lại, nếu giá hợp đồng thấp hơn giá thị trường, người nắm giữ vị thế bán sẽ phải trả phí cho người nắm giữ vị thế mua. Phí cấp vốn thường được thanh toán định kỳ, chẳng hạn như mỗi 8 giờ.

Hợp đồng vĩnh cữu là một công cụ giao dịch phức tạp, nhưng cũng rất thú vị và tiềm năng. Nếu bạn là một nhà đầu tư có kiến thức và kinh nghiệm, đây có thể là một lựa chọn hấp dẫn để tham gia vào thị trường tiền điện tử.

Quyền chọn tương lai

Ngoài hợp đồng tương lai và hợp đồng vĩnh cữu, thị trường phái sinh tiền điện tử còn có một “tay chơi” khác, đó là hợp đồng quyền chọn. Hợp đồng này đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư bởi tính linh hoạt và tiềm năng sinh lời nhanh.

Đặt trường hợp là bạn đang có ý định mua một chiếc xe hơi mới, tuy nhiên bạn không chắc chắn về giá xe trong tương lai, liệu nó sẽ tăng hay giảm? Để bảo vệ mình khỏi rủi ro tăng giá, bạn có thể mua một “quyền chọn” từ đại lý xe. Quyền chọn này cho phép bạn mua chiếc xe với một mức giá cố định trong một khoảng thời gian nhất định, bất kể giá thị trường có thay đổi như thế nào.

Hợp đồng quyền chọn trong thị trường tiền điện tử cũng hoạt động tương tự. Nó cho phép nhà đầu tư quyền (nhưng không bắt buộc) mua hoặc bán một loại tiền điện tử với một mức giá định trước (giá thực hiện) và vào hoặc trước một ngày định trước (ngày đáo hạn).

Anh An tin rằng giá Bitcoin sẽ tăng lên 100 triệu đồng trong vòng một tháng tới. Anh quyết định mua một quyền chọn mua Bitcoin với giá thực hiện là 90 triệu đồng và phí quyền chọn là 2 triệu đồng. Chị Bình lại nghĩ rằng giá Bitcoin sẽ không thay đổi nhiều, nên chị mua một quyền chọn bán Bitcoin với cùng mức giá thực hiện và phí quyền chọn.

Hợp đồng quyền chọn là một công cụ hữu ích, nhưng cũng đòi hỏi kiến thức và kinh nghiệm. Nếu bạn là người mới, hãy tìm hiểu kỹ về các loại quyền chọn, cách thức hoạt động và rủi ro liên quan trước khi tham gia.

Giao dịch phái sinh tiền điện tử có công dụng gì?

Các sản phẩm phái sinh tiền điện tử có hai công dụng chính là phòng ngừa rủi ro và đầu cơ.

Anh Minh là một “tay chơi” tiền điện tử chuyên nghiệp. Anh ta vừa mua một lượng lớn Bitcoin với giá 66.000 USD/BTC. Tuy nhiên, anh ta lo ngại rằng giá Bitcoin có thể giảm trong thời gian tới. Để phòng ngừa rủi ro, anh ta quyết định bán khống một lượng Bitcoin tương đương thông qua hợp đồng tương lai với giá 65.000 USD/BTC.

Như vậy, dù giá Bitcoin tăng hay giảm, Anh Minh vẫn có thể kiểm soát được mức độ rủi ro của mình nhờ vào việc sử dụng hợp đồng tương lai để phòng ngừa.

Một ví dụ để minh họa cho việc đầu cơ bằng hợp đồng quyền chọn:

Anh An là một nhà đầu tư tiền điện tử có kinh nghiệm. Chị nhận thấy Ethereum (ETH) đang có dấu hiệu tăng giá và dự đoán giá sẽ tiếp tục tăng trong tháng tới. Tuy nhiên, chị không muốn mạo hiểm đầu tư toàn bộ số vốn của mình vào ETH.

Thay vào đó, chị quyết định mua quyền chọn mua ETH với giá thực hiện là 4.000 USD/ETH (tức là chị có quyền mua ETH với giá 4.000 USD trong vòng một tháng tới, bất kể giá thị trường lúc đó là bao nhiêu). Chị phải trả 100 USD cho mỗi quyền chọn, và chị quyết định mua 10 quyền chọn, tổng cộng là 1.000 USD.

Kịch bản 1: Giá ETH tăng lên 4.500 USD

Anh An sẽ thực hiện quyền chọn mua của mình và mua 10 ETH với giá 4.000 USD/ETH. Sau đó, chị có thể bán ngay số ETH này với giá thị trường 4.500 USD/ETH, thu về lợi nhuận 500 USD/ETH. Tổng lợi nhuận của chị sẽ là 5.000 USD (500 USD/ETH x 10 ETH), trừ đi 1.000 USD tiền phí quyền chọn, còn lại 4.000 USD.

Kịch bản 2: Giá ETH giảm xuống 3.800 USD

Anh An sẽ không thực hiện quyền chọn mua, vì mua đồng coin tốt nhất cho danh mục đầu tư ETH với giá 4.000 USD/ETH sẽ khiến chị bị lỗ so với giá thị trường. Chị sẽ mất 1.000 USD tiền phí quyền chọn, nhưng không mất thêm bất kỳ khoản tiền nào khác.

Ưu điểm của hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn là một công cụ hữu ích, nhưng cũng không kém phần phức tạp. Trước khi tham gia, bạn cần tìm hiểu kỹ về các loại quyền chọn, cách thức hoạt động, và đặc biệt là các rủi ro liên quan.

Cách đầu tư với giao dịch phái sinh tiền ảo

Trước khi bắt đầu hành trình đầu tư vào sản phẩm phái sinh tiền điện tử, bạn cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về quy trình giao dịch cũng như khả năng tài chính của bản thân. Bởi vì sản phẩm phái sinh tiềm ẩn rủi ro cao, hãy chỉ đầu tư số tiền mà bạn có thể chấp nhận mất.

Để bắt đầu, bạn cần lựa chọn một sàn giao dịch tiền điện tử uy tín và hoàn thành quá trình đăng ký tài khoản. Sau đó, hãy làm theo các bước sau:

Kết luận

Sản phẩm phái sinh tiền điện tử không chỉ là một công cụ đầu tư, mà còn là một vũ khí lợi hại trong tay những nhà giao dịch tài ba. Chúng giúp thực hiện các chiến lược giao dịch phức tạp, cho phép nhà đầu tư tận dụng đòn bẩy để khuếch đại lợi nhuận, hay phòng ngừa rủi ro trước những biến động bất ngờ của thị trường.

Thế giới phái sinh đa dạng với nhiều lựa chọn như hợp đồng tương lai, hợp đồng vĩnh cữu, và quyền chọn. Mỗi loại hình đều mang trong mình những cơ hội và thách thức riêng.

Bạn có thể chọn cách đặt cược vào tương lai của một đồng coin thông qua hợp đồng tương lai, hoặc tham gia vào cuộc chơi không hồi kết với hợp đồng vĩnh cữu. Hoặc nếu bạn muốn linh hoạt hơn, quyền chọn sẽ là một lựa chọn không tồi, cho phép bạn quyền được chọn mà không phải chịu bất kỳ ràng buộc nào.

Nguồn tham khảo

• Định Nghĩa & Cách Hoạt Động Của Giao Dịch Phái Sinh Crypto
• Tại sao các giao thức phái sinh mới hơn này lại chiếm ưu thế về khối lượng?
• Cách đầu tư tiền ảo — Hướng dẫn dành cho người mới trong 2024

Câu hỏi thường gặp

Hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai là một ví dụ điển hình của sản phẩm phái sinh tiền điện tử. Trong hợp đồng này, hai bên đồng ý mua hoặc bán một loại tiền điện tử, chẳng hạn như Bitcoin, với một mức giá định trước (giá tương lai) vào một ngày cụ thể trong tương lai (ngày đáo hạn). Ví dụ, một nhà giao dịch có thể mua một hợp đồng tương lai để mua Bitcoin với giá 66.000 USD sau ba tháng nữa.

Sự khác biệt giữa giao dịch giao ngay và phái sinh là gì?

Điểm khác biệt chính giữa giao dịch giao ngay và giao dịch phái sinh nằm ở thời điểm thực hiện giao dịch và mức độ rủi ro. Trong giao dịch giao ngay, việc mua bán diễn ra ngay lập tức với giá thị trường hiện tại. Người bán phải thực sự sở hữu tài sản để có thể bán. Trong khi đó, giao dịch phái sinh liên quan đến các hợp đồng phức tạp hơn, dựa trên giá của tài sản cơ sở. Các hợp đồng này không đòi hỏi người bán phải sở hữu tài sản ngay tại thời điểm giao dịch, nhưng mang lại cả tiềm năng lợi nhuận và rủi ro cao hơn.

Sàn giao dịch nào là phù hợp nhất để giao dịch phái sinh?

Hiện nay, có rất nhiều sàn giao dịch cung cấp sản phẩm phái sinh tiền điện tử. Một số cái tên nổi bật có thể kể đến như Binance, Bybit, OKX, Deribit,… Mỗi sàn đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, bạn nên tìm hiểu kỹ trước khi lựa chọn.

Sự khác biệt giữa hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai ràng buộc các bên tham gia giao dịch phải thực hiện giao dịch vào một thời điểm trong tương lai với mức giá đã định trước, thường sử dụng đòn bẩy để tăng lợi nhuận tiềm năng. Trong khi đó, hợp đồng quyền chọn chỉ mang lại cho người mua quyền (nhưng không phải nghĩa vụ) mua hoặc bán tài sản với giá định trước vào hoặc trước một ngày định trước. Người mua quyền chọn phải trả một khoản phí gọi là “phí quyền chọn” để có được quyền này.

Giao dịch phái sinh tiền điện tử có an toàn không?

Sản phẩm phái sinh tiền điện tử tiềm ẩn rủi ro cao. Chúng đòi hỏi nhà giao dịch phải có chiến lược, sự thận trọng và kiến thức sâu rộng về thị trường. Mặc dù có tiềm năng mang lại lợi nhuận lớn, nhưng cũng có thể dẫn đến những khoản lỗ không nhỏ.